zondag 4 december 2016

De week van Sint 2016


De week van Sint 2016

 Diploma ontvangen om als trainer te kunnen werken bij digisterker.


Na de verkiezing van Trump als president is de wereld in verwarring. De beurzen krabbelen echter op. Donald geeft de economie een boost. Amerika moet weer groot worden en werk moet door Amerikaanse bed Diploma ontvangen om als trainer te kunnen werken bij digisterker.rijven worden gemaakt. Werkloze Amerikanen zien banen in het verschiet. Gaat dit ook in ons land gebeuren als Wilders de verkiezing gaat winnen?
Hans de Boer van de werkgevers roept de overheid op om veel geld te investeren in grote projecten.

Leven op een breukvlak

WIERD DUK PEILT DE STEMMING | Deze week: onder economen

Waar gaat het met de economie naartoe? ,,Er zijn structurele veranderingen gaande."

Het gaat goed met de Nederlandse economie, zegt Mark Rutte. Diederik Samsom zegt het hem na. Commentatoren erkennen: de coalitie van VVD en PvdA heeft een 'knappe prestatie' geleverd. Het land is uit de crisis.

Maar buiten de Haagse bubbel voelen mensen dat niet. Mensen klagen dat ze nauwelijks kunnen rondkomen. Anderen dwalen al jaren door 'flexibele' baantjes. Sommigen vrezen dat de 'echte' crisis nog moet komen, 'want internationaal gereputeerde economen waarschuwen daarvoor'. Mensen zijn bang voor de toekomst. Hoe zit dit?

Aan een Amsterdamse gracht zetelt monetair econoom en hoogleraar Lex Hoogduin (60). Zijn medewerkster brengt koffie, Hoogduin legt uit. Hij begrijpt de frustratie van veel burgers. ,,Het is slecht voor de reputatie van de professie als economen de mist ingaan met hun voorspellingen."

Dat is gebeurd: welke econoom zag de laatste crisis aankomen? Een handvol. De liberale Hoogduin staat bekend om zijn afwijkende opinies. Hij vindt dat de overheid zwaar moet afslanken en veel minder economische ambities moet hebben. Politici die denken met banenplannen en belastingverhogingen de economie te kunnen sturen, verkopen in zijn ogen illusies. ,,Economie is geen exacte wetenschap. Het aantal onvoorspelbare factoren is veel te groot."

In Nederland overheerst de economische school die gelooft dat je aan de hand van kwantitatieve modellen, gebaseerd op historische data, de economie kunt sturen. Het 'maakbaarheidsdenken'. Hoogduin: ,,Als je zo redeneert, heeft de overheid de plicht die kennis op te vragen en te streven naar, bijvoorbeeld, volledige werkgelegenheid." In zijn ogen frustreert een sturende overheid de economische groei alleen maar. Helemaal binnen het huidige, gefragmenteerde politieke landschap, waarin coalities niet een duidelijke ideologische lijn kunnen uitzetten. Met als gevolg onsamenhangend beleid.

Veel burgers reageren op deze onzekerheid door zich in de armen te storten van populisten. Die suggereren makkelijke oplossingen te hebben: 'Weg met de euro', 'Grenzen dicht'.

Die laatste ontwikkeling fascineert Harry Garretsen (54). ,,Zelden ging het zo goed in Nederland als nu, maar de onvrede is enorm." Garretsen is hoogleraar internationale economie in Groningen. Ik zoek hem op in zijn werkkamer in het Duisenberg-gebouw in de wijk Paddepoel. Wat er aan de hand is, zegt hij, is dat Hoogduin deels gelijk heeft. ,,De onvoorspelbaarheid is toegenomen. Er zijn structurele veranderingen gaande en de mensen voelen dat intuïtief aan."

Hoe zien die veranderingen eruit? Essentieel: door de globalisering en de razendsnelle technologische ontwikkelingen staat arbeid onder druk. Garretsen: ,,Waar verdienen we over twintig jaar ons geld mee?" Niet alleen banen, hele professies verdwijnen. Dit overkomt niet alleen laag opgeleiden. ,,Zelfs een radioloog kan overbodig worden. Dat is nieuw. Werk wordt niet per se schaars, maar onzeker."

We leven op een breukvlak. ,,En in het debat hoor ik maar twee reacties", zegt Garretsen. ,,Die van D66 en hun bondgenoten: wees flexibel, zet de grenzen open, wordt kosmopolitisch. Of die van Trump, Wilders en de Brexiteers: protectionistisch, grenzen dicht. Voor Nederland, een handelsland bij uitstek, is dat laatste heel onwenselijk."

Er is een middenweg, zegt de hoogleraar. Dat is het verhaal dat de PvdA had moeten vertellen. ,,Omdat de markt het niet snel genoeg doet, moet de overheid zorgen voor beter onderwijs, voor bijscholingsmogelijkheden, eventueel voor een tijdelijk basisinkomen. Zodat we optimaal voorbereid zijn op die nieuwe werkelijkheid. Daar is een sterke overheid voor nodig."

Garretsen vindt het onbegrijpelijk dat uitgerekend in een tijd waarin de klassieke verhouding tussen 'arbeid' en 'kapitaal' nieuw moet worden gedefinieerd, de vakbonden en de sociaaldemocratie het laten afweten. In zijn vakgebied is dat gevoel van urgentie er wel. Ook zijn studenten, afkomstig uit verschillende landen, begrijpen de processen die internationaal gaande zijn. Zij beseffen dat hun 'arbeidsbiografie' er heel anders uit zal zien dan die van hun ouders: met meer breuken, vaker een verandering van werkomgeving, een heel ander type banen. ,,Mogelijk zijn dat banen waarvan we nu nog niet weten dat ze over een tijd bestaan. Net als we dat 30 jaar geleden niet wisten over banen die nu vanzelfsprekend zijn."

Dat is wat ik leer van deze gesprekken: het gaat niet om een procent meer of minder. Het gaat om veel meer: om de fundamentele angst geen greep te hebben op je toekomst. Met die angst leven tegenwoordig veel mensen, benadrukken Hoogduin en Garretsen. Dat maakt burgers onzeker. Wie die zorgen wegneemt, is in de politiek spekkoper.


 
 Diploma ontvangen om als trainer te kunnen werken bij digisterker.

Sinterklaas gevierd bij Mirjam met Lana en Levi
Op school kreeg Levi een presentje van Noortje. Een levensgrote surprise.





Geen opmerkingen: